MỘT CHI HỌ TRẢI QUA 20 ĐỜI, BỐN LẦN ĐỔI HỌ VẪN TÌM VỀ GỐC TỔ

MỘT CHI HỌ TRẢI QUA 20 ĐỜI, BỐN LẦN ĐỔI HỌ

VẪN TÌM VỀ GỐC TỔ

 

Ở Hội Xuyên, Nghĩa Hưng, thị trấn Gia Lộc, tỉnh Hải Dương có Chi họ Nguyễn Kim gốc Mạc, vừa mới tổ chức một ngày giỗ Tổ đặc biệt nhất từ trước đến nay, vì vừa là ngày cúng giỗ Tiên tổ, lại vừa là ngày hội của con cháu hậu duệ, từ già tới trẻ, từ các nơi phiêu bạt mưu sinh, đã hồ hởi truyền tin nô nức cùng nhau về dự Lễ cúng Tổ năm nay, niềm vui đó chính là vì đây là lần giỗ Tổ đầu tiên được trưởng họ thông báo: “Họ ta đã tìm về được gốc Tổ rồi !”.

Gặp gỡ ông trưởng họ và một số các bậc cao niên trong ngày giỗ Tổ, ông Nguyễn Kim Sơn (trưởng họ) mừng mừng tủi tủi cho biết:

Dòng họ Nguyễn Kim ở Gia Lộc, Hải Dương có gốc là họ Mạc, thuộc phái hệ Mạc Kính Điển, Mạc Kính Phu. Cụ viễn tổ Mạc Kính Phu, tước Đoan Lương Công, để tránh sự truy sát của quân Lê – Trịnh, cụ dựa vào tước này mà đổi họ thành họ Nguyễn Đoan (lần 1) khi về lưu cư ở xã Nhân Thắng, huyện Gia Lương, tỉnh Hà Bắc … (Gia phả chép năm Minh Mệnh 15 – 1835). Thời gian mang họ Nguyễn Đoan kéo dài được 9 đời, trưởng tộc đời thứ 9 là cụ Nguyễn Đoan Ánh (ngành thứ 5), lập nghiệp ở làng Muối, xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam, Hà Bắc.

Rồi sau cụ Nguyễn Đoan Ánh lại tiếp tục rời bỏ làng Muối, sang ở làng Lời (nay là thôn Lê Lợi), sinh cơ lập nghiệp tại đây vào năm 1720. Ở làng Lời có một chợ rất lớn gọi là chợ Đoàn, lại một lần nữa cụ Ánh muốn có một “lớp ngụy trang” tăng thêm sự an toàn cho họ tộc, cụ tiếp tục đổi từ họ Nguyễn Đoan thành họ Đoàn Quang (tức Đoàn Quang Ánh – lần 2). Và từ đây, dòng họ mới Đoàn Quang phân thành các chi Đoàn Công, Đoàn Trác, Đoàn Huy tồn tại đến ngày nay.

Cụ Đoàn Quang Tình, là con thứ 2 của cụ Đoàn Quang Ánh, sau đổi thành Đoàn Trác Tình (lần 3), lập ra chi họ Đoàn Trác. Cụ mất ngày 15/8 âm lịch, hiện mộ phần ở Lạng Khê, Phú Hòa, Gia Lương, Hà Bắc. Sinh thời, cụ thuộc tầng lớp chí sỹ, học giỏi, tài cao, đã được triều Lê tấn phong Tri phủ Trùng Khánh. Cụ sinh hạ được 4 con trai, nhưng chỉ có cụ Đoàn Trác Điển con trưởng cụ Tình là có 3 con trai nối dõi. Cụ Điển học cao, thi đỗ tam trường năm Mậu Tuất – 1778, được tấn phong Hiến cung Đại phu, nhưng cụ không ra làm quan, mà về quê dạy học ở làng Lạng Khê, sau về làng Lời (nay là thôn Lê Lợi) rồi mất tại đây.

Con trai thứ 2 của cụ Điển là cụ Đoàn Trác Thông sinh được 3 người con trai là cụ Đoàn Trác Thịnh, cụ Đoàn Trác Đản và cụ Đoàn Trác Nhâm. Cụ Thịnh sinh được 2 con trai là cụ Đoàn Trác Vinh và cụ Đoàn Trác Bản. Cụ Vinh ở lại làng Lời lập nghiệp, hình thành ngành họ Đoàn Trác ở Hà Bắc hiện nay. Cụ Bản sinh được một người con trai là cụ Đoàn Trác Chuẩn và một con gái. Cụ Chuẩn được cha gửi sang ở với một bà cô lấy chồng ở Cối Xuyên, Gia Lộc, Hải Dương, sau cụ lấy vợ và sinh cơ lập nghiệp ở đây. Tại đây, cụ Chuẩn lại đổi họ một lần nưa (lần 4) từ họ Đoàn Trác sang họ Nguyễn Kim (họ của người chú rể) thành Nguyễn Kim Chuẩn, và trở thành thủy tổ của 5 chi họ Nguyễn Kim ở Hội Xuyên, Nghĩa Hưng, thị trấn Gia Lộc, tỉnh Hải Dương ngày nay.

Tìm hiểu thêm về nghiệp họ chi trưởng của 5 chi họ Nguyễn Kim, ông Nguyễn Kim Sơn tiếp tục cho biết: con trưởng của cụ Chuẩn là cụ Nguyễn Kim Thải và các đời kế tiếp là các cụ Nguyễn Kim Bỉnh, cụ Nguyễn Kim Di, cụ Nguyễn Kim Tuấn và cháu 6 đời của cụ Nguyễn Kim Chuẩn là trưởng tộc Nguyễn Kim Sơn hôm nay.

Trải qua 20 đời (từ cụ Mạc Kính Phu), một chi họ tha phương cầu thực, lầm lũi sinh tồn, trải qua 4 lần thay tên đổi họ, những tưởng nguồn cội đã chìm  trong ký ức vĩnh hằng, vậy mà, sức sống mãnh liệt của một dòng họ đã dẫn đường chỉ lối cho con cháu hậu duệ vẫn tìm được về với gốc Tổ.

Ngày 22/6/2012, trưởng tộc Nguyễn Kim Sơn cùng đông đảo con cháu hậu duệ Chi họ Nguyễn Kim ở thị trấn Gia Lộc, tỉnh Hải Dương đã thành kính dâng hương cáo yết Tiên tổ, khai nhập đinh tộc tại từ đường họ Mạc ở Cổ Trai và Khu tưởng niệm Vương triều Mạc tại Kiến Thụy, Hải Phòng.

 

Ảnh 1: Con cháu chi họ Nguyễn Kim dâng hương tại từ đường họ mạc ở Cổ Trai

 

 

Ảnh 2: Trưởng họ chi Nguyễn Kim cùng con cháu chiêm bái Bảo đao của Mạc Thái Tổ 

                 Bài và ảnh: Hoàng Sơn Hiền