HỘI THẢO VỀ “THÂN THẾ VÀ SỰ NGHIỆP CỦA THÁI HOÀNG THÁI HẬU HỌ VŨ” TẠI KIẾN THỤY, HẢI PHÒNG. 639

    HỘI THẢO VỀ “THÂN THẾ VÀ SỰ NGHIỆP CỦA

   THÁI HOÀNG THÁI HẬU HỌ VŨ” TẠI KIẾN THỤY, HẢI PHÒNG.

    Phan Đăng Nhật

(Tượng bà ở giữa – theo Vũ Văn Khanh)

  Ngày 4 tháng 10 năm 2012, tại Hội trường huyện ủy huyện Kiến Thụy, Hải Phòng đã diễn ra hội thảo về “Thân thế và sự nghiệp của Thái hoàng thái hậu họ Vũ”. Hội thảo do ba cơ quan đồng tổ chức: Liên hiệp các hội Khoa học kỹ thuật Hải Phòng, Ủy ban nhân dân huyện Kiến Thụy và Hội khoa học lịch sử Hải Phòng.

          Sáu mươi đại biểu đã về dự, gồm đại biểu Hội đồng Mạc tộc Việt Nam, Hội đồng Mạc tộc Hải Phòng, Hội đồng họ Vũ, các nhà khoa học Hà Nội và Hải Phòng, các cụ lão thành ở hai làng Hòa Liễu và  Trà Phương,…

          Vì thời gian hạn chế, hội thảo chỉ nghe trình bày 10 bản báo cáo và dành thì giờ để thảo luận . Không khí thảo luận khá sôi nổi xoay quanh các vấn đề thiết yếu như: nhân thân của Bà, sự đóng góp to lớn của Bà đối vói cộng đồng, vai trò của Bà đối với chính sách kinh tế-xã hội của nhà Mạc.

          Hội thảo đã sơ bộ kết luận như sau:

 

Về nhân thân

– Bà họ Vũ, quê làng Trà Phương

          – Tục danh đầy đủ của Bà là Vũ Thị Ngọc Toàn

          – Bà là hoàng hậu của Thái tổ Mạc Đăng Dung

          Những điều trên đây cần được tiếp tục nghiên cứu hoàn chỉnh.

 

          Đóng góp của Bà

          Bà đã đóng góp to lớn về nhiều mặt.

– Bà chăm lo đời sống của nhân dân lao động rất tích cực và có hiệu quả. Ở Hòa Liễu, Bà đã lấy tiền riêng mua 25 mẫu 8 sào cúng dâng Tam bảo,  đồng thời vận động thêm, tổng cộng được 47 mẫu 3 sào. Phần chính của số ruộng trên cấp cho dân đinh thượng hạ cày hưởng hoa lợi, không nộp thuế. Một phần cho phát canh, lấy hoa lợi lập quỹ nghĩa thương cho người quan quả, cô đơn vay. Đến cách mạng tháng 8/1945, quỹ nghĩa thương còn lại 3 tấn, nộp cho cách mạng và xóa nợ cho dân nghèo.  

– Để chống gian tham,  nhũng nhiễu bà đã cho tổ chức lễ minh thệ (thề trước thành hoàng nếu tham nhũng thì thần linh “đả tử”).

– Để giáo dục phẩm chất từ bi hỷ xả, không “tham, sân, si” cho toàn dân, bà chấn hưng Phật giáo , tổ chức xây chùa , ít nhất là 15 chùa. Bà cung tiến ruộng cho nhiều chùa và 6.000 lá vàng.

– Ở Trà Phương, Bà tậu “ruộng giải yếm” dài 10km, “thượng chí  Thiên Cầm  ,hạ đáo Kỳ Sơn”.

– Để có tài sản làm việc công đức từ thiện và nâng cao đời sống của nhân dân, Bà đã lập trang trại ở Phủ Cừ;  ở Minh Thị, Bà giúp dân mở cầu, làm chợ, dạy dân kinh doanh đồ gốm và tổ chức tiêu thụ ở nhiều nơi.

Nhân dân  đã tôn bà là “Đức Thánh”, là “Phật sống trên trần gian”, là “người phúc thiện đáng được muôn đời ghi nhớ” (Đinh Khắc Thuân). Nhà sử học Ngô Đăng Lợi đánh giá :  “Tất cả các chính cung hoàng hậu các đời vua khai sáng nước ta đều không bằng hoàng hậu Vũ Thị Ngọc Toàn”

Các chủ trương biện pháp kinh tế xã hội của Bà  có giá trị lịch sử lâu dài , đã góp phần xây dựng đời sống an lạc đương thời, “cổng ngoài không phải đóng, của rơi ngoài đường không ai nhặt”, “trâu bò thả rông đến mùa bắt về cày”, “nhiều năm no đủ”; đồng thời  có ý nghĩa sâu sắc và thiết thực đối với xã hội ngày nay.

Kiến nghị

1. Đề nghị Sở Khoa học và công nghệ Hải Phòng cấp một đề tài nghiên cứu về Bà.
2. Trục vớt tấm bia lớn về nhà Mạc và Bà đã nhiều năm bị bỏ xuống ao đình làng Trà Phương
3. Để xây đền thờ Bà đề nghị cho xin lại một phần đất của Bà trên đó đã  xây đình làng Trà Phương do Bà làm thành hoàng./.

Cáo yết trước khi hội thảo

 

Chủ tọa hội thảo

Hội thảo tại hội trường.