Ngày 22/8 năm Kỷ Sửu nhân ngày giỗ Hoàng Đế Mạc Đăng Dung, tại Cổ Trai tôi đã kiến nghị với giáo sư Mạc Đường phó chủ tịch HĐ Mạc tộc Việt Nam về Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toản là vợ Hoàng Đế Mạc Đăng Dung, GS nói lần đầu tôi biết về tư liệu này, tôi đưa GS đi thăm chùa Trà Phương và Hòa Liễu, (Kiến Thụy, TP Hải Phòng) ông rất tâm đắc và mong mọi người hãy thu thập tài liệu để mở hội thảo về Thái Hoàng Thái Hậu.
Điều mong ước của tôi đã được thỏa: ngày 4/ 10/2012 Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Hải Phòng, UBND huyện Kiến Thuỵ, Hội khoa học lịch sử Hải Phòng đã tổ chức HỘI THẢO KHOA HỌC THÂN THẾ VÀ SỰ NGHIỆP CỦA THÁI HOÀNG THÁI HẬU NHÀ MẠC VŨ THỊ NGỌC TOÀN.
Ông Hoàng Văn Kể chủ tịch HĐ Mạc tộc Hải Phòng khai mạc hội nghị.
Một số tài liệu về Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toản đã được tranh luận, nhưng tôi mong các nhà khoa học phải nghiên cứu khách quan để đưa ra kết luận thuyết phục về họ của người, nay tôi tập hợp một số tư liệu liên quan đến họ của Người mong các nhà sử học xem xét:
I/ Trên “Văn bia thời Mạc” được PGS.TS Đinh Khắc Thuân dịch, do – Nhà xuất bản Hải Phòng 2010 :
1/ “ Tạo Thiên Phúc tự” ghi: Thái Hoàng Thái Hậu họ Vũ – trang 165
2/ “ Sùng quang tự bi” ghi: Thái Hoàng Thái Hậu họ Vũ – trang 364
3/ “ Trúc am tự bi” ghi: Thái Hoàng Thái Hậu họ Vũ – trang 431 & 432
4/ “ Hà Lâu tự bi tín thí” ghi: Thái Hoàng Thái Hậu Vũ thị – trang 455
Có lẽ đã khẳng định về họ của Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toản
II/ Tại Trà Phương có nhiều di vật liên qua đến Người và nhà Mạc:
1 / Đồng dao đầu thế kỷ XV “Cổ trai Đế Vương Trà Phương Công Chúa”
2/ “ Tu tạo bà Đanh tự chi bi” ghi: Thái Hoàng Thái Hậu – trang 190 “Văn bia thời Mạc” PGS.TS Đinh Khắc Thuân – Nhà xuất bản Hải Phòng 2010.
3/ Những di vật trong lòng đất liên quan đến Thái Hoàng Thái Hậu họ Vũ và nhà Mạc:
+ Năm 1897 người họ Ngô Duy đào được một hòm vàng ở sân đình Cả.
+ Năm 1938 khi táng người mất tại khu đồng Bến dân đào được một mũ cánh chuồn có nhiều chi tiết bằng vàng.
+ Năm 1974 tại gốc cây đề khu đình Cả học sinh đào được 120 thỏi bạc. Gia đình ông Tống đào đựơc rất nhiều bạc nén, cổ vật, gạch vồ thời Mạc…ở gần khu đình Cả.
+ Năm 1980 tại khu vực ông Lô đang ở đào được 1 lọ đựng một khối bạc cao 25cm đường kính 12 cm.
+ Năm 2003 dân đào được 10 chĩnh, mỗi chĩnh chứa 58 kg tiền cổ. Trước đó họ Ngô Trọng sửa mộ cũng đào được 4 chĩnh, mỗi chĩnh chứa 58 kg tiền cổ.
+ Năm 2010 ông Lô khi sửa miếu đào được một chĩnh chứa đầy tiền cổ…
+ Năm 2011 ông Tuấn mò ở ao Đình thấy một pho tượng đạo sĩ và một bát hương cổ bằng đất nung hình dạng rất khác so với vật cùng công năng hiện nay.
+ Đầu thế kỷ XXI ông Lô đào thấy những đá tảng đường kính 56 cm, nhiều con giống có hoa văn giống như đào thấy ở Hoàng thành Thăng Long.
+ Còn nhiều cổ vật, kim loại chưa được dân làng công bố?
Nơi có nhiều tiền, bạc, dấu tích của kiến trúc cung đình, cùng với dòng kênh sâu khoảng 2m rộng hơn 10m, dài hơn 200m bao quanh khu này. Có phải nơi đây là dinh thự của gia đình Thái Hoàng Thái Hậu ở đã bị nhà Lê – Trịnh năm 1592 tàn phá và triệt mạch theo lịch sử ghi lại?
Thông tin trên bản đồ cho biết một số ao, vườn hoang… nhà Mạc có chôn cất của cải trước năm 1592 để rút lên Cao Bằng. Đặc biệt nói về giếng cổ ở phía Đông Bắc đình Cả, ông Tống xác nhận đã gặp khi đào đất ở đó ở độ sâu khoảng 0,5m, giếng được ghép bằng gạch vồ đường kính 1,5 m, sâu còn 2m đáy ghép bằng hai viên gạch nung 70 x 50 x 15 cm. Ông Khanh, ông Tuất xác nhận có thấy 1 tấm bia ở long tát nước cạnh ao đình Cả …
Với những tài liệu tôi thu thập ở đất Trà Phương.
Tôi đề nghị chính quyền địa phương cùng phối hợp với dân tìm và khai quật bia, giếng cổ và công bố thêm một số di vật để nhà nước và Hội đồng Mạc tộc Việt Nam có cơ sở đề xuất với các cơ quan nhà nước tổ chức hội thảo lần tới được tốt hơn nhằm mục đích phục dựng nơi thờ Thái Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toản và các tích liên quan đến nhà Mạc một cách bài bản và xứng tầm của nó.
Tôi mong Hội đồng Mạc tộc Việt nam hãy quan tâm đến các di sản văn hóa liên quan đến triều Mạc tại Trà Phương, Thụy Hương, Kiến Thụy, TP Hải Phòng vùng đất Tổ ngoại của Vương triều Mạc làm cho nó xứng danh với “Cổ Trai Đế Vương”.
