- Đang online: 2
- Hôm qua: 276
- Tuần nay: 8776
- Tổng truy cập: 3,277,235
Phố mới ở Hà Nội mang tên Giáo sư Trần Quốc Vượng
- 156 lượt xem
Văn Hiến Việt Nam
Phố mới ở Hà Nội mang tên Giáo sư Trần Quốc Vượng
Bình Minh | Thứ Bảy, 29/10/2016 19:20 GMT +7
Sáng 28/10, UBND quận Cầu Giấy đã tổ chức gắn tên 3 con đường mang tên danh nhân Trương Công Giai, Dương Khuê và Trần Quốc Vượng để ghi nhớ những đóng góp to lớn, đồng thời tỏ lòng biết ơn sâu sắc của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Thủ đô đối với những danh nhân có công lớn đối với đất nước, với dân tộc.
Dự buổi lễ có đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa Thể thao TP Hà Nội, quận Cầu Giấy và đại diện gia đình các danh nhân.
Ngày 3/8/2016, tại kỳ họp thứ 2 HĐND TP Hà Nội khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 07/NQ-HĐND và UBND Thành phố đã ban hành Quyết định số 4659/QĐ-UBND ngày 26/8/2016 về việc đặt tên các tuyến đường mới trên địa bàn Thủ đô, trong đó có các tuyến đường mang tên danh nhân Trương Công Giai, Dương Khuê và Trần Quốc Vượng.
Phố Dương Khuê dài 540m, rộng 8m, bắt đầu từ giao cắt đường Hồ Tùng Mậu (giáp trường Đại học Thương Mại) đến ngã ba giao cắt phố Nguyễn Hoàng.
Phố Trần Quốc Vượng dài 750m, rộng 13,5m, đoạn từ ngã ba giao cắt đường Xuân Thủy (tại số nhà 165) đến ngã ba giao cắt đường Phạm Hùng (đối diện Bệnh viện Y học Cổ truyền).
Phố Trương Công Giai dài 670m, rộng 8m, đoạn từ ngã ba giao cắt đường Cầu Giấy (số nhà 337) đến ngã ba giao cắt phố Thành Thái (cạnh công viên Cầu Giấy)./.
Tế Tửu Quốc Tử Giám Trương Công Giai: Sinh năm 1665, mất năm 1728, tại sở Thiên Kiện, huyện Thanh Liêm, phủ Lỵ Nhân thuộc trấn Sơn Nam Thượng xưa, nay là xã Thanh Tâm, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Trương Công Giai đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ, xuất thân khoa Ất Sửu, niên hiệu Chính Hòa thứ 6, đời Lê Hy Tông (1685) khi mới 20 tuổi. Tên đứng thứ nhất, ông là một trong 13 người đỗ Tiến sĩ dưới 22 tuổi của nước ta.
Trương Công Giai lúc còn nhỏ được gọi là thần đồng bởi học tài, thông kinh thấu chữ, ứng xử tài hoa, được cha là Trương Chí Tường, một danh y nổi tiếng dạy bảo, cho học hành chu tất. Khi đỗ đạt, Trương Công Giai được phong chức Thượng thư Bộ Công rồi Thượng thư Bộ Hình, hàm Lỵ Quận công. Từ năm 1721 đến năm 1723, ông giữ chức Tế tửu trường Quốc Tử Giám.
Trương Công Giai làm quan, phục vụ đất nước trải qua nhiều trọng trách khác nhau, từ Tự khanh, Đô ngự sử đến chức Công bộ Thượng thư, Hình bộ Thượng thư, được phong tặng tước Lỵ Quận công, khi mất được tặng hàm Thiếu bảo. Đặc biệt, ông có thời gian dài kiêm Tế tửu Quốc Tử Giám (hiệu trưởng), có nhiều đóng góp cho sự nghiệp giáo dục của đất nước.
Trong suốt quá trình làm quan, Trương Công Giai luôn nêu cao quan điểm làm quan để giúp vua, giúp đời. Quan điểm sống và làm quan xuyên suốt trong cuộc đời ông thể hiện trong bức đại tự thờ 4 chữ: Quan tiết bất đáo (có nghĩa là quan thanh liêm và có khí tiết, không nhận lễ vật gian phi). Ông cũng là một người yêu trọng văn chương, đã để lại hàng trăm bài thơ văn và câu đối.
Nhà thơ, nhà nho yêu nước Dương Khuê: Sinh năm 1839, tên tự là Giới Nhu, hiệu là Vân Trì, quê làng Vân Đình, huyện Sơn Minh, phủ Ứng Hòa, tỉnh Hà Đông (nay thuộc thị trấn Vân Đình, huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội). Ông xuất thân trong gia đình nhà Nho, là con cả Đô ngự sử Dương Quang, anh ruột của danh sĩ Dương Lâm.
Năm 1868 ông đỗ Tiến sĩ, được bổ làm Tri phủ Bình Giang (Hải Dương), rồi thăng làm Bố chánh. Khi giặc Pháp xâm lăng, ông dâng sớ bàn phải quyết chống Pháp. Năm 1878, vua Tự Đức xuống chỉ cho ông làm Đốc học Nam Định. Đến đời vua Thành Thái, ông lần lượt trải các chức: Tham tá Nha kinh lược Bắc Kỳ, Tổng đốc Nam Định – Ninh Bình. Năm 1897, khi Toàn quyền Pháp xóa bỏ điều 7 của Hòa ước Giáp Thân 1884, đặt cơ sở cho guồng máy cai trị của Chính phủ bảo hộ thì Dương Khuê xin cáo quan, được tặng hàm Thượng thư Bộ Binh.
Dương Khuê mất ngày 6 tháng 3 năm Nhâm Dần (1902). Nghe tin, bạn thân của ông là Tam nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến đã làm bài thơ “Khóc bạn” để viếng ông. Dương Khuê là một nhà Nho yêu nước và là nhà thơ nổi tiếng, các tác phẩm hát nói của ông đều trở thành thể cách mẫu mực của Ca trù, trong đó có bài “Hồng hồng, tuyết tuyết”.
Ông cùng với Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến, Chu Mạnh Trinh, Vũ Phạm Hàm…đã góp phần khiến cho nghệ thuật Ca trù trở nên nổi tiếng. Ông được thờ tại quê nhà trong ngôi nhà thờ của dòng họ, đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa tại Quyết định số 2064/QĐ-UBND ngày 7-11-2007.
Giáo sư Trần Quốc Vượng: Sinh ngày 12 tháng 12 năm 1934 tại huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương, mất năm 2005. Quê gốc của ông ở xã Lê Xá, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Là con út trong một gia đình có nhiều người sớm được giác ngộ và đi theo cách mạng, theo Đảng. Niềm đam mê văn sử của ông, lòng tâm thành với lịch sử và văn hóa Việt Nam cũng khởi nguồn từ truyền thống yêu nước, ham học, hiệu học của gia đình.
Sau khi tốt nghiệp thủ khoa năm 1956, ông được giữ lại làm cán bộ giảng dạy tại Khoa Lịch sử, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Trong sự nghiệp đào tạo, nghiên cứu, Giáo sư Trần Quốc Vượng là người đã góp phần xây dựng Bộ môn Khảo cổ học, có công gây dựng Trung tâm Nghiên cứu Liên Văn hóa – Lịch sử, Bộ môn Văn hóa Du lịch, Bộ môn Lịch sử Văn hóa Việt Nam và môn Địa lý Nhân văn…
Trong nhiều năm tháng của cuộc đời, Giáo sư Trần Quốc Vượng luôn miệt mài nghiên cứu về Hà Nội và có những công trình khoa học uyên bác, đặc sắc về Hà Nội. Ông cũng là người có công đầu trong việc xây dựng ngành Hà Nội học. Sinh thời, ông từ giữ cương vị Tổng Thư ký Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Văn hóa – Văn nghệ dân gian Việt Nam, Chủ tịch hội Sử học Hà Nội khóa 2.
Ông đã viết trên 400 bài nghiên cứu khoa học đăng trên các tạp chí chuyên môn và được xuất bản trên 40 cuốn sách ở trong và ngoài nước. Ông được phong học hàm Giáo sư năm 1980, nhà giáo ưu tú năm 1990, Huân chương Lao động hạng Nhất năm 1997. Năm 2012, ông được Chủ tịch nước ký quyết định trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt IV về Khoa học – Công nghệ…
Nguồn: VOV.VN
ST: Hoàng trần Hòa
Văn Hiến Việt nam
Giáo sư Trần Quốc Vượng, người đưa ra những quan điểm, kết luận chiêu tuyết cho nhà Mạc
Mạc Văn Trang | Thứ Năm, 18/08/2016 08:54 GMT +7
Tháng 8 này, chúng ta tưởng nhớ 11 năm, ngày GS Trần Quốc Vượng ra đi vào cõi vĩnh hằng (8/8/2005). Những di sản do Ông để lại và một khoảng trống mênh mông trong Lịch sử – Văn hóa học còn đó, khiến không chỉ những đồng nghiệp, các học trò của Ông, mà xã hội này luôn nhớ đến Ông.
Riêng với con cháu họ MẠC càng luôn nhớ và biết ơn Ông rất nhiều. Ông là người luôn đào sâu vào những ghi chép trong sử sách, lật đi, lật lại vấn đề, phân tích, so sánh các sự kiện, các nhân vật, các hoàn cảnh lịch sử cụ thể và đưa ra những nhận định mới mẻ, khiến mọi người phải suy nghĩ lại… Đặc biệt, Ông luôn dấn thân vào những cuộc nghiên cứu “điền dã”, khai quật các di tích lịch sử để tìm tòi các chứng cứ lịch sử, bổ sung cho những nhận thức mới…
Như trường hợp Nhà Mạc, Ông không chỉ lật lại những vấn đề ghi trong sử sách, mà chú ý tìm kiếm, nghiên cứu các di sản văn hóa vật thể của thời kỳ đó (đình, quán, đồ gốm, tượng, các loại văn bia …). Đặc biệt, ông đã trực tiếp chỉ đạo cuộc khai quật cánh đồng Dương Kinh, tìm lại dấu tích thành Dương Kinh cách đây hơn 400 năm, đã bị san bằng, sau khi nhà Mạc thất thủ ở Thăng Long…
Từ những nghiên cứu trên, Ông đã đưa ra những quan điểm, kết luận chiêu tuyết cho nhà Mạc, nhất là nhân vật Mạc Đăng Dung, vốn có nhiều ý kiến tranh cãi. Xin trích lại mấy ý kiến của Ông:
… “Ta cần bổ sung bằng các tư liệu điền dã trong nước, tư liệu nước ngoài để “hiểu” về nhà Mạc ngày càng cụ thể, sâu sắc hơn…
Tuy vậy, đọc Đại Việt sử ký toàn thư, ta vẫn lọc được vài thông tin quý về đời Mạc. Đại Việt thông sử của Lê Quý Đôn bổ sung rất nhiều cho Toàn thư về diễn biến lịch sử thế kỷ XVI.
Mạc Đăng Dung lấy ngôi vua nhà Lê không phải từ tay một vua Lê anh hùng như Lê Lợi, một vua Lê có học vấn và tài năng lớn như Lê Thánh Tông mà là từ những vua Lợn, vua Quỷ…Sự thay thế đó là hợp lẽ Đời và Đạo”.
Toàn thư (tập IV, KHXH, 1968, tr 118) chép: “Bấy giờ thần dân trong nước theo Mạc Đăng Dung đều đón vào kinh sư”. Bài chiếu nhường ngôi, do Đông các Đại học sĩ Nguyễn Văn Thái thảo viết, việc ấy là “theo lẽ phải”! Lẽ phải chính trị, nhân văn…”
(Trích bài “Mấy vấn đề về nhà Mạc” Trong cuốn “Nhà Mạc và dòng họ Mạc trong lịch sử”).
“…Nếu Dương Kinh của nhà Mạc được xây dựng thành công, nếu nhà Mạc tồn tại lâu hơn nữa thì Đại Việt lần đầu tiên có kinh đô-cảng thị (port-capital) công thương nghiệp miền Hải Dương và cả nước phát triển mạnh mẽ hơn và chắc trong lòng xã hội quân chủ quan liêu đã nảy sinh được những nhân tố mới của một phương thức sản xuất mới, kinh doanh mới, quản lý mới…
Tiếc thay nhà Mạc đã thổi “tiếng kèn ngập ngừng” trong hành động hướng biển và hướng ngoại và các phần tử thủ cựu nhất của hàng ngũ quan liêu-địa chủ-sĩ phu Nho giáo đã tập hợp nhau ở xứ Thanh-nơi dân sinh dân trí còn kém phát triển hơn cư dân châu thổ Bắc Bộ-để quay ngược bánh xe lịch sử, dưới hình thức “trung hưng nhà Lê” cùng cái nhìn hướng nội và trọng nông trọng sĩ, tôn sùng Nho giáo. Chúng ta chứng kiến một thời kỳ quân chủ suy tàn rồi mất nước cho thực dân…”
(Trích bài “Hải Phòng nhìn từ thủ đô Hà Nội” trong cuốn “Việt Nam cái nhìn địa-văn hoá”, Nxb Văn hoá dân tộc-Tạp chí Văn hoá nghệ thuật, Hà Nội-1998, tr 212)
Nhân dịp này, xin thành kính thắp nén tâm nhang tưởng nhớ Ông, một nhà khoa học luôn dấn thân đi tìm SỰ THẬT và dám nói lên SỰ THẬT!
17/8/2015
ST: Hoàng trần Hòa
Đăng tải: BBT Mactoc.com – HSH
Viết bình luận
Tin liên quan
- CHÚC MỪNG NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20/11
- THƯ CHÚC MỪNG NGÀY QUỐC TẾ CÁC NHÀ GIÁO
- Vì sao gần một nửa người Việt cùng mang họ Nguyễn
- HỘI THỀ KHÔNG THAM NHŨNG TẠI HẢI PHÒNG – XUÂN KỶ HỢI 2019
- Người Jing (Việt) Trên Đất Trung Hoa
- HAI BÀI THƠ MẠC ĐƯỜNG CẢM TÁC
- LỜI RĂN CỦA TĂNG QUỐC PHIÊN, TỨ ĐẠI DANH THẦN NHÀ THANH TQ
- THÔNG BÁO HỘI NGHỊ THƯỜNG TRỰC MỞ RỘNG HỘI ĐỒNG MẠC TỘC VIỆT NAM
- Bà Thái Hương – Chủ tịch HĐQT tập đoàn TH: “Chúng ta hãy trân quý Bà mẹ thiên nhiên, Người sẽ cho mình tất thảy”
- HỘI THỀ KHÔNG THAM NHŨNG LÀ DI SẢN QUỐC GIA
- Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585) – Tiểu sử và Sự nghiệp –
- Danh sách các chi họ Mạc và các chi họ gốc Mạc ở Nghệ An
- NGHỆ THUẬT THỜI MẠC
- Đoán định lại thân thế Nguyễn Dữ và thời điểm sáng tác “Truyền kì mạn lục”
- CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC THỜI MẠC
- LỊCH SỬ ĐIỆN SÙNG ĐỨC TỔ ĐƯỜNG MẠC TỘC VIỆT NAM
- ĐỊA CHỈ MỘT SỐ DI TÍCH NHÀ MẠC VÀ DANH THẮNG CƠ BẢN Ở TỈNH CAO BẰNG
- THÔNG BÁO CỦA HỘI ĐỒNG MẠC TỘC VIỆT NAM VỀ TRANG WEB “ mactoc.com” MỚI.
- HẬU TÁI ĐỊA DANH CÓ TỪ THỜI NHÀ MẠC
- Danh sách các chi họ Mạc và các chi họ gốc Mạc ở Bắc Giang