LẦN THEO DẤU TÍCH CỘI NGUỒN 767

`                     LẦN THEO DẤU TÍCH CỘI NGUỒN

          Từ năm 2009 đến nay, tôi đi nhiều nơi để sưu tầm dấu tích ngành họ mình trong dòng họ, nhưng kết quả của mình chưa rõ, mà chi ngành anh em họ Mạc cạnh mình lại rõ thêm điều thú vị.

          Đó là một buổi trưa tôi đến thăm bà Bác họ tôi ốm nặng thì gặp chị Phạm Thị Thủy con gái bác ở dưới quê  (xóm Ngọc Đoài, xã Quỳnh Ngọc, Quỳnh Luu, Nghệ an) lên, và anh Phạm Thế Hoan ở Quy Nhơn về trực cụ. Chị Thủy lục trong tủ đưa cho tôi xem cuốn gia phả dòng họ Phạm Thế mà ông dượng tôi (cụ Phạm Thế Tiến- bố đẻ của chị Thủy và anh Hoan) đã mất,  dịch từ năm 1989, nội dung có nhiều điều hay mà các nhà nghiên cứu Lịch sử ta nên lưu ý: đó là cuốn DI CẢO HỌ PHẠM THẾ đã mô tả rõ ba cánh quân Lê Trịnh tấn công vào thành Thăng Long của Nhà Mạc, cánh nào do ai chỉ huy, khó khăn, thuận lợi thế nào, ….

          Có một số chi tiết vê Ông Tổ của họ Phạm Thế ở xã Quỳnh Ngọc – Quỳnh lưu – Nghệ An các chi ngành trong họ, nhất là Hội đồng Mạc tộc Việt  Nam và các Chi họ Mạc, gốc Mạc ở Hải Phòng cần nghiên cứu để chắp nối thêm. Đó là:

1. Ông Tổ họ Phạm Thế là Phạm Thế Đồng, tổ đời thứ 8 của họ Phạm Thế ở Quỳnh Ngọc là người cùng quê ở làng Cổ trai, huyện Nghi Dương, trấn Hải Dương, cùng đi thi và đỗ cử nhân võ một khóa với cụ Mạc Đăng Dung năm 1508, trước đây mang họ Vương, được Vua Lê Chiêu tông phong Thượng tướng quân, Cẩm y vệ, còn Mạc Đăng Dung được tuyển vào quân túc vệ giữ chức Chỉ huy sứ, rồi phong lên chức Phó tướng tả đô đốc.. ..

Nếu đối chiếu với cuốn tiểu thuyết lịch sử về Mạc Đăng Dung của tác giả Lưu Văn Khuê (NXB Hải Phòng 2010 từ trang 35 đến trang 79) trong khóa thi năm đó cùng phủ Nghi Dương về  Thăng long thi võ thì danh sách chỉ có 3 anh em cùng một nhà là: cụ Mạc Đăng Dung, Mạc Đốc, Mạc Quyết, trong đó cụ Mạc Đốc do bị thương  trong tập luyện không thi đấu được, chỉ còn 2 anh em Mạc Đăng Dung và Mạc Quyết đỗ Tiến sỹ (lọt vào tốp 8 người) trên 100 người cả nước dự thi; trong 8 người dự thi chọn người đỗ đầu thì Mạc Đăng Dung đỗ đầu là Trạng nguyên, không có người nào mang họ Vương ở làng Cổ Trai dự thi đợt này.

2.  Những năm sau khi  chỉ huy quân giao tranh với quân Lê Trịnh, Cụ Phạm Thế Đồng bị thua trận. Nhà Mạc mất ngôi, Cụ  bị Trịnh Kiểm truy bắt về tội đầu độc Nguyễn Kim,  ông phải chạy về Lạch Cờn (Quỳnh Phương – Quỳnh Lưu – Nghệ An) rồi sang Tam Khôi (Quỳnh Diện, Quỳnh Lưu) và cuối cùng là đến thôn Ngọc Dã – tức Ngọc  Đoài, (Quỳnh Ngọc, Quỳnh Lưu ngày nay) để ẩn náu sự truy lùng của địch và đổi danh tính là Phạm Thế Đồng. Hiện Lăng mộ của Cụ Phạm Thế Đồng  nay vẫn được con cháu bảo quản tại Đồng Cổng, thôn Ngọc Đoài, xã Quỳnh Ngọc, Quỳnh Lưu, NghệAn

3. Gia phả cho biết:  Khi còn mang danh họ Vương, ông lấy vợ là bà Nguyễn Thị hàng… sinh được 3 người con trai:- Con cả là Vương trưởng công, chức vụ Phó tướng trấn thủ thành Bá Lam cách thành Thăng Long khoảng 60 cây số, đường Hà nội đi Tế Tiêu – Chợ bến( xem ảnh dưới);

Ảnh thành  Bá Lam trong bài: CÓ MỘT THÀNH CỔ BỊ LÃNG QUÊN Ở THÔN BÁ LAM 2 XÃ CAO THẮNG, HUYỆN LƯƠNG SƠN – HÒA BÌNH CỦA TÁC GIẢ DIỆU LINH – LONG NHẠN ĐĂNG NGÀY 16/6/2013 TRÊN BÁO PETRO Times

–         Con thứ hai là Vương Nhị Công, chức vụ Phó tướng trấn thủ trấn Tâm Bình(Quảng Trị);

–         Con thứ ba là Vương Tam Công, chức vụ Phó tướng trấn thủ trấn Thuận An (Huế).

Sau khi xem xong cuốn gia phả, tôi đã trao đổi với anh Phạm Thế Hoan và chị Phạm thị Thủy, anh chị cho biết các cụ trong dòng họ nói chung và bố anh lâu nay đều dặn con cháu ta là người họ Mạc, nhưng chỉ truyền miệng mà không ghi vào gia phả, trong họ có nhiều người đặt tên là Phạm Mạc, như bác Mạc, anh Mạc, chú Mạc. Bạn tôi hồi học cấp 2 cũng có một bạn là Phạm văn Mạc ở thôn Ngọc Đoài này. Đây là dòng họ danh gia vọng tộc, nhưng khi tôi hỏi anh chị có biết chính danh của ông Tổ Phạm Thế Đồng là cụ họ Mạc nào đổi sang, thì  anh chị nói cả họ Phạm Thế từ các bậc cao niên đến lớp trẻ đều chưa ai biết chính danh Cụ tổ họ Mạc của mình là ai, trong gia phả để lại chỉ cho biết là Cụ họ là họ Vương ở làng Cổ Trai đổi sang.

          Vậy tôi cứ suy nghĩ và trao đổi cùng anh em trong họ ta như sau: Họ Vương ở Cổ trai cùng kỳ thi năm đó không có ai là họ Vương, có lẽ gia phả Phạm Thế đã tránh chữ họ Mạc mà ghi là họ Vương là họ của Vua để tránh liên lụy cho con cháu sau này. Họ Vương cùng làng, cùng đi thi đỗ, cùng kỳ thi của đức Thái tổ Mạc Đăng Dung phải chăng là cụ Mạc Quyết; gia phả tuy dấu họ của mình nhưng vẫn khôn khéo chỉ ra địa chỉ gốc của mình ở làng Cổ Trai, kỳ thi, năm thi, truyền miệng,  đặt tên cho con, cháu là Mạc để đời sau con cháu dễ dàng nhận ra họ thực của mình.

          Ở Hải Phòng hôm Giỗ Tổ 22/8 âm lịch tôi có đến đường Mạc Quyết, một con đường đã được ghi danh công trạng của ngài, vậy có còn con cháu hậu duệ của cụ Mạc Quyết ở đây không, lăng mộ Cụ Mạc Quyết hiên nay ở đâu mong HĐ Mạc Mạc tộc Việt Nam và HĐ Mạc tộc Hải Phòng nghiên cứu.

          Đề Nghị HĐ Mạc tộc Việt Nam sớm nghiên cứu thành cổ Bá Lam ở thôn Bá Lam, xã Cao Thắng, Lương Sơn Hòa Bình để Nhà nướccông nhân di tích lịch sử văn hóa.

                                      Nghĩa Đàn, Nghệ An ngày đầu năm mới 02- 01- 2014

                                                           PHẠM MẠC HỮU CẬY