VỀ TƯ LIỆU CỦA NGỌC TỶ VƯƠNG TRIỀU MẠC

VỀ TƯ LIỆU CỦA  NGỌC TỶ VƯƠNG TRIỀU MẠC

 Phan Đăng Nhật

Từ xưa Nhà Mạc có một quả ấn truyền ngôi bằng Ngọc (Ngọc tỷ Vương Triều Mạc). Cụ Mạc Kính Thự, cháu ba đời của hoàng đế Mạc Kính Vũ đã nói rõ điều này trong bản khai năm 1732

Khẩu cung của Mạc Kính Thự, năm Ung Chính thứ 10 (1732), trong vụ án Lý Thiên Bảo.

“Hỏi: Quả ấn ấy bây giờ ở đâu? Ông nói rằng mỗi ấn đều có hai quả, vậy “Quảng vận chi bảo” còn có một quả nữa ư?

Trả lời: Quả ấn bạc là để thờ, vào năm Khang Hy 21 (1682), thì bà nội tôi gặp hỏa hoạn mà làm mất rồi. Còn quả “Quảng vận chi bảo” thì bằng ngọc , năm Khang Hy 21 (1682) bà nội tôi (vợ của vua Mạc Kính Diệu/Vũ- P.Đ.N.) mất, lúc đang ở Tứ Thành, đến khi tỉnh Quảng Tây thẩm tra gần đây, đã trát công văn đến Tứ Thành mà lấy đi rồi.”

– Xuất xứ: Ngưu Quân Khải: sách “Hậu duệ của vương thất và những người phản loạn- Nghiên cứu quan hệ giữa nhà Mạc và Trung quốc”, Quảng Châu: Tập đoàn xuất bản Trung Quốc- Công ty xuất bản Sách Thế giới, tháng 11 năm 2012, tr.287-289.

– Lấy lại theo văn kiện của Sở Quân cơ triều Thanh, Phòng lưu trữ các vụ án.

– Người  dịch: Chu Xuân Giao

Trích bản khai bằng Trung văn

Ngọc tỷ vườn triều Mạc

Dấu ấn của Ngọc tỷ

Chú thích

[1] Ngưu Quân Khải: công tác tại Viện nghiên cứu Đông Nam Á , thuộc Đại học Trung Sơn, Quảng Châu , Trung Quốc. Hiện ông là Phó Giáo  sư, thuộc phòng nghiên cứu lịch sử Châu Á; đồng thời là Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam A của trường này. Một đề tài nghiên cứu chuyên sâu của ông là quan hệ trong lịch sử giữa Việt Nam và Trung Quốc. Về nhà Mạc ông đã công bố khoảng gần một chục bài viết về học thuật, ông là người đầu tiên công bố và chứng minh, nhà Mạc có thêm “thời kỳ lịch sử Hậu Cao Bằng”  Ông Ngưu đã từng có thời gian lưu học tại Việt Nam (Chú thich theo Chu Xuân Giao-Sách: Nhà Mạc và hậu duệ trên đất Vĩnh Phúc, Vĩnh Phúc xuất bản, 2013, tr.115.)

2.Trước Ngưu Quân Khải, Li Tana có nói về tài liệu khẩu cung của Mạc Kính Thự trong bài : “A View from the Sea: Perspectives on the Northern and Central Vietnamese Coast”, Tạp chí  Journal ò Southeast Asian Studies số 37 (1), Feb.2006.

Ngoài ra Ngô Bắc và Nguyễn Tiến Dũng cũng đã dịch bài của Li Tana ra tiếng Việt. (Theo Chu Xuân Giao: sách “Nhà Mạc và hậu duệ trên đất Vĩnh Phúc, đã dẫn, tr. 242-243 và 362.)

Tóm lại, khẩu cung của Mạc Kính Thự mà chúng tôi có nêu ở trên về Ngọc tỷ Vương triều Mạc, ít nhất được 4 người viết đến, là một sự thật hiển nhiên , không có gì phải nghi ngờ.