ÔNG CAO THỦ

 

                        ÔNG CAO THỦ

                                                          

Truyện ngắn của Nguyễn Quang Tình

 

  Tên khai sinh của ông trong hồ sơ lưu là Cao Văn Thủ, sau ông đổi lại là Cao Tiến Thủ. Số phận đưa đẩy từ một kỹ sư ông trở thành đội trưởng công trình rồi phó giám đốc, quyền giám đốc một xí nghiệp loại ba. Thế rồi chả biết thế nào cho đến khi đổi mới cơ chế, xí nghiệp làm ăn kém, cấp trên chủ trương cho đơn vị bầu chọn giám đốc, ông thiếu trách nhiệm phải chuyển công tác lên trên. Đến cơ quan với mức lương giữ nguyên kèm theo cái chức trưởng phòng. Ông tỏ ra là người hiểu biết, văn minh, lịch lãm. Từ cách đi đứng nói năng ông đều cân nhắc cẩn thận, làm đẹp lòng cấp trên, vui lòng cấp dưới. Ai ai cũng yêu mến quý trọng, cùng cơ quan có kỹ sư Ích mới ra trường, vốn bản chất thông minh ham hiểu biết, anh ta cứ lẳng lặng theo dõi từng cử chỉ lời ăn, tiếng nói đến cách cư xử của ông Thủ để học và làm theo. Lâu dần thành quen, thành ra giống quá, giống đến nỗi nhiều người nhận xét Ích là một bản cóp py ” Ông Thủ phảy “. Ích cứ suy nghĩ sâu chuỗi sự việc, bình luận và cả những lời đàm tiếu về ông Thủ rồi tự đặt câu hỏi. Tại sao một con người giỏi giang như ông Thủ mà lại không được làm ở vị trí lãnh đạo cao hơn ? Ích thầm trách cấp trên không biết chọn người và cả những người cấp dưới của ông không biết cử người làm phí mất cả tài năng của trời phú cho ông Thủ. Từ chỗ chỉ có một mình Ích bắt chước, nhiều người khác thấy ở ông Thủ có nhiều lời hay, ý đẹp cộng với sự cần mẫn trong công việc, tính cẩn trọng trong xử lý mối quan hệ trong ngoài, trên dưới. Ông tốt đến mức trước tập thể hàng mấy chục kỹ sư, ông thủ trưởng cơ quan tuyên bố chỉ biết đặt niềm tin duy nhất ở anh Thủ ( ông vẫn thường tôn trọng và gọi ông Thủ là anh – bề trên ). Mà cũng phải, đều là cán bộ kỹ thuật cả đấy và cũng đều là kỹ sư nhưng mỗi người một tính, người nóng, người mát. Ai mà nhiều tài lại càng lắm tật. Vậy nên hình mẫu của ông Thủ lại càng đẹp, càng sáng chói hơn bao giờ hết…

  Thế rồi! Thời gian, lại nói về thời gian cứ như cây kim trong bọc. Đã đến lúc không còn ẩn được mình trong lớp dẻ mầu ngũ sắc, những âm mưu thủ đoạn được chứa đựng trong bản chất cố hữu của ông dần dần xuất hiện. Từ việc lấy sáng kiến, hoặc ý nghĩ đề xuất của người khác làm của mình đến việc dùng chức vụ được giao để doạ nạt ăn chặn của cấp dưới, nhỏ thì nhuận bút bài viết cho tạp chí khoa học, lớn thì đồ dùng vật phẩm, thiết bị phục vụ công việc chuyên môn. Ông không từ bỏ và hạn chế bất cứ cái gì có thể lấy được, chiếm được cho riêng mình. Từ những cái nhỏ nhặt vụn vặt người ta đã phát hiện ra chân dung chính xác của ông. Sự đã rồi không thể đừng được cấp trên đành phải quyết định để ông hưu sớm ba năm. Với bản chất ma quái, ông làm đơn xin từ chức vụ nhưng vẫn xin đi làm để đào tạo bồi dưỡng người kế nhiệm. Nhưng cấp trên không chiều được ý ông, thủ tục vẫn tiến hành. Sau mấy tháng nghỉ hưởng nguyên lương, ông được mời sang cơ quan nhận sổ hưu. Ngày chia tay cũng có cuộc trò chuyện giữa ông Thủ và Thủ phảy( Ích).

– Ích mở đầu ” Này anh, từ lâu Anh vẫn là người được nhiều người kính mến, nể trọng, nay về nghỉ Anh giữ lại những tài liệu và cái máy công tác để làm gì ? tất tật chỉ một , hai triệu, đáng giá là bao?”…

– Đã về thì một xu cũng quý! Nếu cơ quan cần đòi hỏi thì để tớ đi làm mà trừ dần vào lương. Vả lại ai chấp gì người đã về hưu, nếu có chấp thì giữ lại sổ hưu mà trả lương khác cho tớ. Còn tài sản của cơ quan do tớ giữ hôm trước tớ bảo là còn, nay suy nghĩ lại tớ bảo mất. Lấy được của tập thể cái gì hay cái ấy. Từ hôm về nghỉ tớ đã sống thật cuộc sống của riêng mình !

– Nhưng anh cũng phải cần giữ uy tín chứ ?

– Bây giờ tớ cần quái gì uy tín nữa !

– Thế từ trước thì sao ?

– Cậu này hay nhỉ ? Tớ cứ tưởng cậu là người thông minh, thức thời, nhưng hoá ra cậu cũng tầm thường chậm hiểu biết. Ngày trước còn đi làm, tớ phải tìm mọi cách giữ mình. Thật, giả, hư , thực phải làm cho nó mờ mờ, ảo ảo lẫn lộn. Chỉ sống thật khi ở nhà hoặc khi đi ngủ. Ra đường hoặc đến cơ quan phải biết tung hoả mù. Phải biết dùng ánh sáng và mầu sắc để phủ hào quang lên chính mình. Vì vậy mọi người mới bị lừa, kể cả cậu. Điều quan trọng nhất là phải biết biến đổi mầu cho phù hợp với hoàn cảnh. Ông Thủ cứ hướng dẫn, giảng giải bài giảng cuộc đời cho “Thủ phảy”. Bài giảng cứ êm êm, vừa là lạ vừa hấp dẫn. Cậu giật mình bởi đã quá trưa cùng cái bắt tay tạm biệt lắc mạnh của ông Thủ.

 -Thế thôi nhá ! Tớ phải về, khi nào rỗi đến nhà tớ trao đổi tiếp…

 – Vừa nuối tiếc, vừa bị động, Ích không hỏi thêm được câu gì, cậu ta chỉ thốt lên ” Anh, Anh thật đúng là …là cao thủ thời đổi mới ! ???

 

                       

                                           Hà Nội, mùa đông năm Kỷ Mão – 1999