Ngôi đền cổ thờ Lưỡng Quốc Trạng Nguyên ở Hải Dương

Đền Long Động thuộc thôn Long Động, xã Nam Tân, huyện Nam Sách, Hải Dương là nơi thờ các vị đại khoa họ Mạc thời Lý và thời Trần là Mạc Hiển Tích, Mạc Kiến Quan, Mạc Đĩnh Chi. Tương truyền, đền Long Động được xây dựng từ sau khi vị trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi qua đời (năm 1463), được trùng tu vào thời Lê và Nguyễn.

Mạc Đĩnh Chi là người Lan Khê, huyện Bình Hà, Châu Nam Sách, lộ Lạng Giang, nay thuộc xã Nam Tân, huyện Nam Sách. Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống khoa bảng, nhưng không may cha mất sớm, gia đình bần hàn. Đến tuổi đi học Mạc Đĩnh Chi học một biết mười, có tư chất thông minh hơn người. Đến kỳ thi đại khoa năm Hưng Long 12 (năm 1304) ông đỗ đầu Đệ nhất giáp, tức Trạng nguyên.

Đền Long Động thuộc huyện Nam Sách, Hải Dương là nơi thờ vị Lưỡng Quốc Trạng Nguyên Mạc Đĩnh Chi. Ảnh: Công Hòa

Năm 1308, Mạc Đĩnh Chi với tài năng và đạo đức của mình, ông giành được sự tin cậy của triều Trần, được vua Trần Anh Tông cử đi sứ nhà Nguyên. Với khí phách kiên cường, tinh thần tự tôn tự hào dân tộc và tài văn thơ ứng đối mẫn tiệp trước các đại thần của triều Nguyên, khiến cho vua quan triều Nguyên rất vị nể và thần phục phong cho học vị Lưỡng Quốc Trạng Nguyên.

Đền Long Động được thiết kế xây dựng, bài trí độc đáo, đậm màu sắc truyền thống với lối kiến trúc theo kiểu chữ “Tam” gồm 5 gian tiền tế, 3 gian trung từ và 2 gian hậu cung.

Ảnh: Công Hòa

Bên trong đền được bố trí ngai thờ và 3 pho tượng thờ bằng gỗ sơn son thếp vàng. Các pho tượng được sắp xếp chính giữa là tượng thời Mạc Đĩnh Chi, bên phải là tượng Mạc Hiển Tích, bên trái là Mạc Kiến Quan. Tương truyền, Mạc Đĩnh Chi là hàng con cháu của Mạc Hiển Tích nhưng được xếp vào giữa điện thờ theo nguyên tắc “Triều đình trọng tước, hương đảng trọng xỉ”.

Tượng 3 vị tiến sĩ được bày trí theo nguyên tắc “Triều đình trọng tước, hương đảng trọng xỉ“.

Hiện, đền Long Động vẫn lưu giữ một số hiện vật có giá trị thời Lê – Nguyễn như bia đá, bát hương đá, chuông đồng và nhiều cổ vật có giá trị khác. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đền Long Động là địa điểm liên lạc của bộ đội xã, huyện. Năm 1950 – 1951, nữ anh hùng Mạc Thị Bưởi đã chọn di tích đền Long Động để hoạt động và làm hòm thư bí mật liên lạc cho cách mạng trong suốt thời gian dài đến khi anh dũng hy sinh.

Bia đá và cối đá thời Nguyễn được lưu giữ tại đền. Ảnh: Công Hòa

Đền Long Động còn là nơi hoạt động cách mạng của nữ anh hùng Mạc Thị Bưởi. Ảnh: Công Hòa

Căn cứ vào giá trị lịch sử và văn hoá, năm 1995, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch đã xếp hạng di tích lịch sử văn hoá cấp Quốc gia đối với đền Long Động.

Theo ông Mạc Văn Dục – Người phụ trách trông coi đền, lễ hội đền Long Động được tổ chức từ ngày 9 đến ngày 11.2 âm lịch. Ngoài các nghi thức lễ tế và rước Thành Hoàng, trong phần hội diễn ra các trò chơi dân gian như cờ tướng, bịt mắt bắt vịt, bịt mắt đập niêu… thu hút đông đảo nhân dân, đặc biệt là những người con họ Mạc từ thập phương đến tham gia và chiêm bái nhớ về truyền thống hiếu học của tổ tiên.

Lễ hội đền Long Động thu hút đông đảo nhân dân và người con họ Mạc đến tham gia. Ảnh: Cổng TTĐT huyện Nam Sách

Theo báo Lao Động – Công Hòa

                                                                         BTT.Mactoc.com