Thái Bá Tân 200 BÀI THƠ CHÂM NGÔN

THAY LỜI TỰA

Chẳng qua buồn, rỗi việc,
Viết mấy bài châm ngôn,
Đọc vui nhân dịp Tết –
Quả không dám dạy khôn.

Nhiều ý của người khác,
Toàn các bậc uyên thâm,
Chép lại, mong bạn đọc
Phần nào bớt lỗi lầm.

Bản thân tôi, nói thật,
Dẫu viết sách dạy đời,
Còn lâu mới hoàn hảo.
Đơn giản – tôi là người.

Châm ngôn, thơ mộc mạc,
Thậm chí chẳng là thơ –
Kinh nghiệm của đầu bạc,
Tích lũy tự bao giờ.

Quan trọng của châm ngôn
Là nhớ để áp dụng.
Đừng như bà cụ non,
Đọc để phán sai đúng.

Có người đọc và biết
Nghìn câu châm ngôn hay.
Biết mà không áp dụng,
Hỏi ích gì điều này?    

Sống, làm theo châm ngôn,
Chắc chúng ta thành thánh.
Nhưng thánh, thiếu chất người,
Vô tri và giá lạnh.

Người viết tập thơ này
Từng ngô nghê, lầm lạc.
Giờ cũng chẳng khá hơn,
Có điều theo kiểu khác.    
    

Phần Một:

1
Cây ngay thường chết đứng,
Dây leo chẳng hề gì.
Đó cũng là sự thật,    
Tin hay không thì tùy.

2
Ai cũng biết kim cương
Vì hiếm mà giá trị.
Nếu kim cương có nhiều
Ắt sẽ không còn quí.

3
Mọi cái ở trên đời
Đều có tính so sánh.
Nếu không có mặt trời,
Vàng sẽ không lấp lánh.    

4
Nhiều khi, kể cũng lạ,
Rằng đời cũng cần buồn.
Vì đời mà vui quá,
Đời sẽ thành rất buồn.    

5
Muốn xây nhà, trước hết
Phải làm móng, đổ nền.
Xưa nay ai có thể
Túm tóc mình kéo lên?

6
Không hề có khái niệm
Bất hạnh hoặc không may,
Chỉ có cách nhìn nhận
Tiêu cực về điều này.

7
Biết nơi mình đang đứng
Là quan trọng, dẫu sao
Cái thực sự quan trọng:
Biết mình đi hướng nào.

8
Ở đời, hỏi có gì
Hơn lòng thương, lẽ phải?
Mọi cái sẽ qua đi,
Chỉ tình người ở lại.

9
Bắt đầu từ việc dễ,
Phải từ từ, vừa vừa:
Ai, một tay, có thể
Nâng cả hai quả dưa?

10
Giúp thành công, xin có
Một bí quyết nho nhỏ:
Làm những việc bình thường
Bằng say mê phi thường.

11
Người lạc quan luôn thấy
Cơ hội trong khó khăn.
Người bi quan cằn nhằn
Khó khăn trong cơ hội.

12
Không phải ai cũng biết
Cái nghịch lý thế này:
Muốn giữ chặt hạnh phúc
Thì cần phải nới tay.

13
Theo qui luật vật lí:
Cho thì sẽ không còn.
Theo qui luật từ thiện:
Cho – mình sẽ nhiều hơn.

14
Chưa có cái ta mong,
Đừng buồn, đừng đau khổ.
Hãy biết vui, yên lòng
Với cái ta đang có.

15
Có thể ta không thắng,
Nhưng phải đấu đến cùng.
Có thể không thành công,
Nhưng phải luôn có gắng.

16
Lời nói và thời gian –
Phải suy đi, tính lại,
Vì cả hai cái này
Không thể nào lấy lại.

17
Gặp khó khăn, mất mát,
Bất cứ với điều gì,
Đừng tìm một lối thoát,
Mà tìm một hướng đi.

18    
Chúng ta có thể ghét
Những người mình đã yêu.
Không ta không thể yêu
Những người mình đã ghét.

19
Môt khi anh có thể
Không coi trọng chính mình,
Thì làm sao người khác
Không xem thường, không khinh?

20
Giá trị một món quà
Không ở lớn hay nhỏ,
Mà ở cách người ta
Nói và đưa tặng nó.

21
Tai họa thường bắt đầu
Bằng một cơn cuồng giận,
Và kết quả về sau
Là nỗi buồn hối hận.

22
Những gì mình sắp nói,
Phải suy nghĩ thật lâu.
Không thật cần, đừng nói
Những gì nghĩ trong đầu.

23
Suy cho cùng, ở đời,
Thành công lớn hơn cả
Là biết tự đứng lên
Sau mỗi lần vấp ngã.

24
Làm quen với một người
Thường nhanh và không khó,
Nhưng phải mất cả đời
Để quên đi người đó.

25
Nói câu “Anh yêu em!”
Chỉ vài giây, tuy vậy,
Ta phải mất cả đời
Để chứng mình điều ấy.

26
Con tiêu tiền bố mẹ
Coi như chuyện đương nhiên.
Hiếm khi thấy bố mẹ
Ngửa tay xin con tiền.

27
Con người phải buồn đau
Cô đơn và quẫn bách,
Vì thay cho xây cầu,
Họ xây tường ngăn cách.

28
Chúa Jesus từng dạy:
“Thiên đường ở trong ta.
Cũng trong ta – địa ngục”.
Vậy còn tìm đâu xa?

29
Chúng ta ai cũng chết
Chỉ duy nhất một lần,
Vì vậy phải cố gắng
Để chỉ chết một lần.

30
Cái để đo đời người
Là tư tưởng, hành động,
Chứ không phải là lời
Hay thời gian đã sống.

31
Cuộc đời là cuốn sách
Phải đọc chậm, dần dần,
Vừa đọc vừa suy ngẫm,
Vì chỉ đọc một lần.

32
Khi sống chỉ vì mình
Cốt được no, thoải mái,
Tức là ta thành thừa
Với những người còn lại.

33
Thảm họa của tuổi già
Không phải do ta già,
Mà vì không muốn trẻ,
Nên ta thành người già.

34
Đời thực sự đáng sống
Khi biết sống vì đời.
Người thực sự người tốt
Khi biết sống vì người.

35
Khi bạn muốn điều gì,
Thì đừng chờ điều ấy.
Hãy chủ động đi tìm –
Có tìm ắt có thấy.

36
Nụ cười mang hạnh phúc
Cho những người xung quanh.
Nụ cười mang hạnh phúc
Chủ yếu cho chính anh.

37
Thú vui và công việc,
Ai cũng có – Và người
Biết kết hợp thành một,
Mới hạnh phúc suốt đời.

38
Ta không biết có gì
Trước khi đánh mất nó,
Cũng không biết cần gì
Cho đến khi ta có.

39
Thời nào và ở đâu
Người già cũng cau có,
Chê các thế hệ sau
Không giỏi, tốt như họ.

40
Trái đất mà hình vuông,
Đường không nghiêng, chắc chắn.
Nhưng rất tiếc, nó tròn,
Nên phải đi cẩn thận.

41
Keo kiệt là không tốt.
Điều ấy đúng, khỏi bàn,
Ngoại trừ một trường hợp,
Là keo kiệt thời gian.

42
Ai không muốn mất bạn,
Xin hãy nhớ điều này:
Cứ cho, nếu có thể,
Hỏi vay, không cho vay.

43
Mọi việc không vô cớ,
Vậy đừng quên điều này:
Trong cái may có rủi,
Trong cái rủi có may.

44    
Càng sống, càng thấy đúng
Một chân lý hiển nhiên:
Cái gì cũng mua được,
Không ít thì nhiều tiền.

45
Điều này luôn vẫn đúng,
Mọi thời và mọi nơi:
Thời gian là thầy thuốc
Vĩ đại nhất trên đời.

46
Kiếm được tiền là khó,
Tiêu tiền khó hơn nhiều.
Muốn đánh giá ai đó,
Hãy nhìn cách chi tiêu.

47
Lo việc nghĩa – quân tử.
Lo việc lợi – tiểu nhân.
Quân tử càng quân tử,
Biết kiếm tiền khi cần.

48
Việc đã quyết là làm,
Đem hết sức mà làm.
Nhất định không trì hoãn,
Mà làm phải ra làm.

49
Con người, về bản chất
Là tham và vô ơn.
Nhờ học hỏi, từng trải,
Chuyện ấy mới đỡ hơn.

50
Hành vi của con người –
Ai dùng người nên nhớ –
Chi phối bởi hai điều:
Lòng tham và nỗi sợ.

51
Đời người không quá ngắn
Để nở một nụ cười.
Nhưng cũng không dài quá
Để suốt ngày ăn chơi.

52
Để sống vui, hạnh phúc,
Có tiền là rất cần.
Nhưng chỉ dừng ở đó,
Hạnh phúc mới một phần.

53
Hèn, đương nhiên là xấu,
Nhưng đôi khi cũng cần:
Nhẫn nhục lo việc lớn –
Gọi là hèn đại nhân.

54
Đường khó khăn không phải
Do cách núi, ngăn sông.
Khó ở chỗ ta ngại
Vượt núi và vượt sông.

55
Thú vị khi làm người
Còn nhiều cái chưa biết.
Động lực sống ở đời
Lại chính là cái chết.

56
Không ai được phép chọn
Bố mẹ và nơi sinh.
Bố mẹ càng nghèo khổ,
Càng yêu bố mẹ mình.

57
Không có chuyện mất nước.
Nước không mất bao giờ.
Chỉ mất quyền lãnh đạo
Của mấy thằng đầu cơ.

58
Mỗi nước, mỗi dân tộc
Có số phận như người.
Nước mà lãnh đạo xấu,
Người dân khổ suốt đời.

59
Chuyện quan tham, dân gian
Ở nước nào cũng có.
Lỗi không ở dân, quan,
Mà ở tại chế độ.

60
Chỉ người ít hiểu biết
Ai nói gì cũng tin.
Muốn có được chính kiến,
Phải luôn đọc, nghe, nhìn.

61.
Cứ lắng nghe người ta
Nói việc này, việc nọ.
Chỉ tin khi kiểm tra
Nói và làm của họ.

62
Không có gì dại hơn
Bằng biến người thành thánh,
Thành hình nộm cô đơn,
Buồn cười và bất hạnh.

63
  BBT xin phép bỏ bài này ra!

64
Chưa từng nghe bao giờ
Rằng có nước, đại khái,
Dân tộc không anh hùng,
Quốc gia không vĩ đại.

65
Chưa có lãnh đạo nào
Tự nói mình không tốt,
Riêng việc tự khoe khoang
Chứng tỏ mình ngu dốt.

66
Mọi cái có giới hạn,
Chỉ duy nhất ở đời
Một cái không giới hạn –
Sự đểu cáng của người.

67
Khó có thể yêu nước
Khi không yêu quê nhà.
Làm sao yêu người khác,
Khi không yêu mẹ cha?

68
Có một điều thật lạ:
Thời gian vẫn trôi qua
Cả khi ta vội vã
Hay nằm lười ở nhà.

69
Dễ thấy vết bẩn nhỏ
Trên tấm kính trong phòng,
Thế mà nhiều khi khó
Thấy nó lớn và trong.
 
70
Nếu dân của một nước
Tất cả đều anh hùng,
Thì dân của nước ấy
Tất cả đều điên khùng.

71
Có thể không ai biết
Việc mình làm không hay,
Nhưng trời biết, mình biết –
Quan trọng ở chỗ này.

72
Ở một nước người tốt
Mà phải sợ kẻ gian,
Thì đạo đức nước ấy
Đang thối mục, suy tàn.

73
Sách tinh lọc kiến thức
Của bao đời xưa nay,
Do vậy học ở sách
Còn hơn học ở thầy.

74
Sao thế nhỉ, ở đời
Làm người tốt đã khó,
Lại còn bị chê cười
Và thường là đói khổ?

75
Bao giờ và thời nào
Người tốt cũng thua thiệt.
Người xấu được đề cao,
Lại giàu, ăn không hết.

76
Sống thật, dễ bị lừa,
Nhưng vẫn nên sống thật.
Ngay cả khi bị lừa,
Niềm tin đừng để mất.

77
Một người chết – Chắc gì
Anh ta từng đã sống.
Thực sự sống là khi
Con người yêu lao động.

78
Không ai tin đã khổ.
Khổ hơn – không tin ai.
Thiếu niềm tin, cuộc sống
Chỉ là sự kéo dài.

79
Chúng ta ngại thừa nhận
Một thực tế hiển nhiên,
Rằng người bạn tốt nhất
Cuối cùng, vẫn là tiền.

80
Anh kêu đời tráo trở.
Thì thế mới là đời.
Nếu mọi cái tốt đẹp,
Anh khó mà thành người.

81
Không chỉ là gánh nặng
Đè lên vai, tuổi già
Còn là kho kiến thức
Của mỗi một chúng ta.

82
Đối với người trẻ tuổi,
Các sai lầm trong đời
Thậm chí còn cần thiết,
Nếu không, khó thành người.

83
Ta vui hay ta khổ,
Đời vẫn cứ trôi qua
Theo cách riêng của nó,
Mà không thèm hỏi ta.

84
Nếu tất cả đều giàu,
Thì coi như nghèo hết.
Nếu tất cả giống nhau,
Xã hội coi như chết.

85
Cái hay của thiếu tiền
Là ta muốn có tiền.
Nó bắt ta làm việc
Cho đến khi thiếu tiền.

86
Như chờ sinh, bà mẹ
Muốn sinh con đúng ngày.
Cái gì đến sẽ đến,
Vội, chắc gì đã hay.

87
Có thể luật nhân quả
Chỉ là cái răn đời,
Nhưng nhờ luật nhân quả,
Người tốt hơn với người.

88
Không tin vào thần phật,
Khó tin vào chính mình.
Không tin vào trời đất
Là xúc phạm thần linh.

89
Khi đi về phía trước,
Phía mặt trời long lanh,
Tức là ta để lại
Bóng tối sau lưng mình.

90
Nếu có nghe ai nói
Một cộng một là ba,
Thì cũng đừng cãi vội.
Đó là chuyện người ta.

91
Đúng sai chỉ tương đối.
Nhiều cái đúng mà sai.
Khó phân biệt ranh giới
Giữa điên và thiên tài.

92
Chọn bạn nên cẩn thận,
Bỏ cũng thế, mà rồi
Xin có một lời nhắn:
Trẻ, bạn bè ít thôi!

93
Thật may: Ta không giàu.
May nữa: Ta phải chết.
May còn có buồn đau…
Vì sao? Ngẫm thì biết.

94
Đời vừa như con đĩ,
Vừa cô gái đáng yêu.
Anh muốn gì cũng được,
Cái gì nó cũng chiều.

95
Suy cho cùng, sống xấu
Cũng chẳng lợi hơn gì.
Cứ bắt chước Lão Tử,
Sống lành, sống vô vi.

96
Tu thân rồi tề gia,
Trị quốc, bình thiên hạ.
Nếu làm ngược, chúng ta
Tất sẽ gặp tai họa.

97
Câu “Khinh tiền, trọng nghĩa”
Rất chí lý, tuy nhiên,
Chí lý hơn nên nói:
“Trọng nghĩa, trọng cả tiền.”

98
Người ta nghiện, quả thế,
Chỉ toàn thứ đắng cay.
Ngẫm mà xem, có lẽ
Không ngẫu nhiên điều này.

99
Giàu cũng chẳng làm gì.
Danh cũng chẳng làm gì.
Vậy sống để làm gì?
Thực ra, chẳng làm gì.    

100
Ai cũng sống vì mình,
Mà nên sống vì mình,
Rồi mới vì người khác,
Tức là cũng vì mình.

(Hết phần một)